Czym jest spadek i wprowadzenie do sprawy spadkowej?
Powołanie danej osoby do otrzymania spadku może wynikać z ustawy albo z testamentu zmarłego. Sąd na wniosek osoby mającej w tym interes, stwierdza nabycie spadku, zaś notariusz sporządza akt poświadczenia dziedziczenia. W sytuacji kiedy następuje śmierć osoby to następuje otwarcie spadku. W tej sytuacji cały majątek ruchomy i nieruchomy a także i długi przestają należeć do osoby, bo osoba ta nie żyje i nie może być właścicielem, stają się masą spadkową. W skład spadku wchodzi mienie (własność, wszelakie prawa rzeczowe). Do spadku mogą należeć również przedmioty regulowane prawem majątkowym, czyli akcje, udziały, środki na rachunkach bankowych, obligacje. Własność rzeczy ruchomych i nieruchomości również wliczana jest w dział spadku. W przypadku śmierci spadkodawcy nie dochodzi do wygaszenia prawa majątkowego i obowiązków majątkowych – obrazując to przykładem, jeśli spadkodawca miał zobowiązania majątkowe na przykład kredyt to wtedy należności spłaty kredytu wchodzą w zakres pozostawionego spadku. Spadkobiercy ustawowi, aby mieć pewność nabycia spadku muszą uzyskać urzędowe poświadczenie odnośnie tego, że spadek nabyli. Stwierdzenie nabycia spadku u notariusza oparte jest na sporządzeniu i zarejestrowaniu aktu poświadczenia dziedziczenia. Przeprowadzanie postępowania spadkowego jest wymagane w celu stwierdzenia prawa do spadku.
Postępowanie spadkowe może być dokonane na dwa różne sposoby. Pierwszym rozwiązaniem jest stwierdzenia nabycia spadku u notariusza w formie aktu notarialnego (akt poświadczenia dziedziczenia). Z kolei drugą alternatywną opcją jest postanowienie sądu. Akt poświadczenia dziedziczenia stwierdzający nabycie to finalna wersja przeprowadzenia sprawy spadkowej przed notariuszem. Akt dziedziczenia gdy nastąpi notarialne poświadczenie dziedziczenia i zarejestrowanie tego aktu w Rejestrze Spadkowym prowadzonym przez Krajową Radę Notarialną to uzyskuje on moc prawną prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku wydanego przez sąd. Spisanie protokołu dziedziczenia, a następnie aktu poświadczenia dziedziczenia może nastąpić przed dowolnym notariuszem, który zostanie wybrany przez daną osobę. Natomiast jeśli chodzi o sądowego postępowania spadkowego to sądem właściwym co do reguły jest sąd ostatniego miejsca zwykłego pobytu zmarłego.
Procedura Notarialna – akt poświadczenia dziedziczenia
Notarialny akt poświadczenia dziedziczenia wymaga zgodnego stawiennictwa wszystkich stron, które są brane pod uwagę jako krąg spadkobierców ustawowych lub testamentowych oraz wymagane jest przedłożenie wszystkich niezbędnych dokumentów, do których zaliczamy testament spadkodawcy w sytuacji jeśli został doszło do jego sporządzenia, odpis aktu zgonu spadkodawcy, odpisy aktów urodzenia lub małżeństwa spadkobierców. Ważnym aspektem jest okazanie dokumentu urzędowego, z którego będzie można odczytać numer PESEL spadkodawcy (dowód z odciętym rogiem spadkodawcy lub zaświadczenie o numerze PESEL). Na samym początku dochodzi do sporządzenia protokołu dziedziczenia, w którym spadkobiercy składają zapewnienia spadkowe. W kroku następnym na bazie protokołu dziedziczenia notariusz dokonuje sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia, w którym spadkobiercy są wykazani wraz z wysokością ich udziałów w spadku. W sytuacji, gdy dojdzie do pozostawienia testamentu to notariusz zajmuje się również sporządzeniem protokołu otwarcia testamentu. Po wykonaniu aktu poświadczenia dziedziczenia następuje jego rejestracja przez notariusza w Rejestrze Spadkowym poprzez wprowadzenie za pomocą systemu teleinformatycznego opracowanego przez Krajową Radę Notarialną danych wynikających z aktu poświadczenia dziedziczenia. Pobierana jest odpowiednia opłata przez notariusza za wpis do Rejestru Spadkowego.
Postępowanie spadkowe u notariusza – obowiązki wynikające z tego postępowania
Jeśli sprawa u notariusza odnośnie aktu poświadczenia dziedziczenia zostanie zrealizowana i zostanie zawarte potwierdzenie spadku to należy zgłosić nabycie spadku do Urzędu Skarbowego. W sytuacji, gdy w skład spadku wchodzi nieruchomość, która ma prowadzoną księgę wieczystą to osoby będące spadkobiercami powinny niezwłocznie złożyć wniosek do sądu wieczystoksięgowego o ujawnienie swojego prawa w księdze wieczystej.
Poświadczenie dziedziczenia i wymagane dokumenty
Przeprowadzenie postępowania spadkowego związane jest z licznymi dokumentami, należy u notariusza w kancelarii notarialnej przedłożyć szereg wymaganych dokumentów i informacji. Zaliczamy do nich:
- dane osobowe stron stawionych
- akt zgonu spadkodawcy
- akt stanu cywilnego osób stawionych, odpisy skrócone aktów urodzenia, a w przypadku osób, które w wyniku zawarcia związku małżeńskiego zmieniły nazwisko, akt małżeństwa
- testamenty spadkodawcy, jeśli takowe były sporządzone
- dowód osobisty, w przypadku nie posiadania wymagane jest zaświadczenie z ewidencji ludności o numerze PESEL spadkodawcy
Akt poświadczenie dziedziczenia z jakimi opłatami się wiąże?
- Akt poświadczenia dziedziczenia na podstawie testamentu – opłaty:
- akt obejmujący oświadczenie spadkowe, jeśli nie zostało złożone wcześniej lub termin nie upłynął – 200 zł netto (246 zł brutto)
- protokół otwarcia i ogłoszenia testamentu – 50 zł netto (61,50 zł brutto),
- akt poświadczenia dziedziczenia – 50 zł netto (61,50 zł brutto),
- protokół dziedziczenia – 100 zł netto (123 zł brutto),
- poszukiwanie testamentu – 200 zł netto (246 zł brutto)
- Akt poświadczenia dziedziczenia na mocy ustawy – w skład opłat wchodzi:
- akt obejmujący oświadczenie spadkowe, jeśli nie zostało złożone wcześniej lub termin nie upłynął – 50 zł netto (61,50 zł brutto)
- protokół dziedziczenia – 100 zł netto (123 zł brutto),
- akt poświadczenia dziedziczenia – 50 zł netto (61,50 zł brutto)
- poszukiwanie testamentu – 200 zł netto (246 zł brutto)
- Taksa notarialna za sporządzenie projektu protokołu dziedziczenia wynosi 100 zł netto (123 zł brutto), protokołu obejmującego oświadczenie o wyrażenie zgody na spisanie protokołu dziedziczenia zgodnie z jego projektem 50 zł netto (61,50 zł brutto)
- Taksa notarialna za wypisy wynosi 6 zł netto (7,38 zł brutto) za każdą stronę.
