Umowa dożywocia polega na wzajemności– w zamian za przeniesienie nieruchomości nabywca zobowiązuje się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie. W braku odmiennej umowy, powinien on: przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym. Dożywocie można zastrzec także na rzecz osoby bliskiej zbywcy nieruchomości.
Ze względu na przeniesienie nieruchomości umowa dożywocia musi być zawarta w formie aktu notarialnego. Zbywcą może być tylko osoba fizyczna, nabywcą nieruchomości może być osoba fizyczna, ale też osoba prawna. Nabycie może być ograniczone ze względu na przepisy prawa (nabywanie nieruchomości przez cudzoziemców oraz nieruchomości rolne). Sporządzenie umowy dożywocia odbywa się w kancelarii notarialnej. Opodatkowanie umowy dożywocia dopilnuje notariusz pobierając należny podatek.
Plusy minusy koszty umowy dożywocia
+ dożywotnik (zbywca nieruchomości, właściciel nieruchomości) ma zapewnioną opiekę do śmierci
+ możliwość uzgodnienia zasad opieki, obowiązki nabywcy nieruchomości
+ nabywca nieruchomości z dożywociem uniknie ewentualnych roszczeń o zachowek (inaczej jest przy darowiźnie)
+ nabywcą może być małżeństwo (nieruchomość będzie wchodzić w skład majątku wspólnego)
+ przedmiotem umowy może być dowolna nieruchomości (gruntowa, zabudowana, niezabudowana, lokalowa lub budynkowa, z wyjątkiem spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu)
+ prawo dożywocia jest ujawniane w dziale III księgi wieczystej
+ możliwość zmiany treści prawa dożywocia (forma aktu notarialnego)
+ prawo dożywocia nie jest dziedziczne ani zbywalne
– podatek od czynności cywilnoprawnych 2 % wartości nieruchomości
– przedmiotem umowy nie może być spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu (jest możliwość zawarcia umowy nienazwanej – ale zbywca nie korzysta z ochrony tak jak w przypadku umowy dożywocia)
– wygasa wskutek śmierci zbywcy, aby wykreślić prawo dożywocia z księgi wieczystej wystarcza akt zgonu
– odwołanie umowy dożywocia – rozwiązanie umowy dożywocia może nastąpić tylko w wyjątkowych wypadkach na drodze sądowej, istnieje też możliwość, aby sąd zamienił uprawnienia na dożywotnią rentę odpowiadającą wartości tych uprawnień,
– zmiana dożywocia na rentę.
Warunki umowy, zakres obowiązków, umowa o dożywocie
Zawarcie umowy dożywocia odbywa się w kancelarii notarialnej. Umowa dożywocia musi przenosić własność nieruchomości, a w zamian ustala się zobowiązanie nabywcy. Umowa dożywocia skutkuje przeniesieniem prawa własności nieruchomości. Podpisanie umowy dożywocia odbywa się przy notariuszu, umowa dożywocia zabezpiecza zbywcę nieruchomości, w akcie notarialnym następuje przeniesienie własności nieruchomości. Umowa dożywocia różni się od darowizny, obowiązkami, ale również skutkiem wobec nabywcy – odpada prawo zachowku. Nabywca nieruchomości zobowiązany jest względem zbywcy. Umowa dożywocia a podatek – pobierany jest w wysokości 2 % (wartości nieruchomości) podatku od czynności cywilnoprawnych.
Czy umowę dożywocia można rozwiązać albo zmienić treść? Zmiana dożywocia na rentę
Jeżeli z jakichkolwiek powodów wytworzą się między dożywotnikiem a zobowiązanym takie stosunki, że nie można wymagać od stron, żeby pozostawały nadal w bezpośredniej ze sobą styczności, sąd na żądanie jednej z nich zamieni wszystkie lub niektóre uprawnienia objęte treścią prawa dożywocia na dożywotnią rentę odpowiadającą wartości tych uprawnień. Umowa o dożywocie jest wtedy zastępowana rentą. Rozwiązać umowę dożywocia można sądownie.
Zmienić umowę można za pośrednictwem notariusza lub sądownie. Podważenie umowy / unieważnić umowę w formie aktu notarialnego jest trudne, bo umowa zawierana jest przed osobą zaufania publicznego.
Ile kosztuje umowa dożywocia? Skutki podatkowe, Koszty podpisania, Koszty umowy dożywocia.
Opłata sądowa za wpis własności oraz ujawnienie prawa dożywocia to kwota 350 zł. Podatek od czynności cywilnoprawnych wynosi 2 % wartości nieruchomości. Taksa notarialna jest ustalana indywidualnie – w celu poznania dokładnych kosztów proszę o kontakt.
